IN A BETTER WORLD

Στο Open Hearts εστίασε στην ιδέα ότι μια τυχαία συνάντηση μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας με τρόπους που ούτε καν φανταζόμασταν. Στο Brothers αντιμετώπισε ένα ακόμα πιο περίπλοκο ζήτημα, αυτό της αδελφικής αντιπαλότητας αλλά και τις επιπτώσεις της βίας στην ψυχοσύνθεση ενός στρατιώτη. Στο After the wedding μίλησε για την απόγνωση των ορφανών παιδιών στην Ινδία, για μυστικά που αποκαλύπτονται, για την αλαζονία του πλούτου.
Η Susan Bier αυτή τη φορά καταπιάνεται με ένα ακόμα “δύσκολο” θέμα και περιγράφει πώς η βία διαπερνά κάθε πλευρά της ζωής και διαμορφώνει τις συμπεριφορές ανθρώπων εντελώς διαφορετικής κουλτούρας, έθνους ακόμα και ηλικίας. Με άλλα λόγια, το In a better world φιλοδοξεί να γίνει ενα δοκίμιο περί της αρχέγονης επιβολής της βίας στις ψυχές των ανθρώπων παρά τις αντιστάσεις αυτών που πρεσβεύουν την ειρήνη. Φιλοδοξεί. Κατά την εκτίμηση των κριτών της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου το καταφέρνει κιόλας και γιαυτό της έδωσαν το Όσκαρ ξενογλωσσης ταινίας για το 2011. Ας μας επιτραπεί να έχουμε τις ενστάσεις μας....
Δύο παράλληλες ιστορίες, δύο οικογένειες, δύο μικρά παιδιά αλλά και δύο διαφορετικοί εκ διαμέτρου διαφορετικοί κόσμοι, μια σχεδόν “αποστειρωμένη” δανική πόλη, και η καθημερινότητα των εχθροπραξιών και της αθλιότητας σε ένα στρατόπεδο προσφύγων της Αφρικής συνιστούν τον καμβά πάνω στον οποίο συνθέτει η Bier την ιστορία της. Ο Εlias είναι εκείνο το αγόρι που συναντάμε σχεδόν σε κάθε σχολείο, εσωστρεφής, κλειστός, εύκολος στόχος για τους δυναμικούς και είρωνες συμμαθητές του. Οι γονείς του βρίσκονται σε διαδικασία διαζυγίου και ο πατέρας του προσφέρει τις ιατρικές του υπηρεσίες στην Αφρική. Ο Christian έχει χάσει τη μητέρα του από καρκίνο και μόλις εχει μετακομίσει με τον ευκατάστατο πατέρα του στο σπίτι της γιαγιάς του. Τα δύο αγόρια συνδέονται φιλικά, ο δυναμικός Christian όμως συμπαρασύρει τον άτολμο Elias σε βίαιες συμπεριφορές. Είναι η μία πλευρά της βίας, αυτή που σοκάρει και περισσότερο γιατί δεν προσιδιάζει στην αθωότητα της παιδικής ηλικίας. Από την άλλη πλευρά η Αφρική, με την εξωτική γοητεία της γίνεται το σκηνικό όπου λαμβάνει χώρα η “ενήλικη” βία, η βία που προστάζει να εκδηλώνονται ανερυθρίαστα ακόμα και τα πιο αιμοσταγή ένστικτα των εκάστοτε ισχυρων επάνω σε άμαχες γυναίκες, πρόσφυγες, παιδιά.
Οι δύο ιστορίες συνδέονται από την Bier σταδιακά, αβίαστα, καθώς η σκηνοθέτης έχει εμπιστοσύνη στην αντιληπτική ικανότητα των θεατών της. Εκεί ακριβώς όμως είναι που πασχει συνολικά και η ταινία. Ακαδημαϊκή συναρμολόγηση των επιμέρους σκηνών, όλα τακτοποιημένα έτσι ώστε να αποσπάσουν τη συγκίνηση ή την αποστροφή κατά περιπτωση, κάμερα που ακολουθεί κατά βήμα τους ήρωες, ζουμάρει στα προσωπα (συμπαθείς κατά τα άλλα όλοι οι πρωταγωνιστές), σεκάνς με συναισθήματα (“εσύ φταίς που πέθανε η μητέρα”κατηγορεί ο μικρός Christian τον πατέρα του και έχεις την αίσθηση ότι βλέπεις ελληνικό κινηματογράφο του'60) που φλερτάρουν με το μελό και εν τέλει τι; όλα εννοούνται, και στο τέλος φεύγεις από την αίθουσα με την αίσθηση ότι μόλις έχασες την ευκαιρία να δεις μια σπουδαία ταινία που θα ειχε σα θέμα τη βία, την ωμή πραγματικότητα που στο δυτικό κόσμο απλώς σενιάρεται με την αστική δικαιολογία της δυσλειτουργικής οικογένειας.
Σιγουρα η προβολή της ταινίας θα εγείρει πολλές αντιπαραθέσεις για το αν άξιζε να είναι το Ιn a better world η οσκαρούχος ξενόγλωσση και όχι ο Κυνόδοντας. Χωρίς καμία διάθεση για εθνικιστικές κορώνες και με εκτίμηση για την οσκαρικών προδιαγραφών φωτογράφηση -ιδιαίτερα ξεχωρίζουν οι σκηνές από την Αφρική – θα λέγαμε ότι κάλλιστα το βραβείο θα έπρεπε να κατηφορίσει νοτιότερα της Δανίας. Ισως, (όχι αύριο -κατά τον ελληνικό τίτλο της ταινίας) αλλά κάποια επόμενη φορά!.